Het zeekleigebied van Groningen is een van de oudste cultuurlandschappen van Europa. Het is geboren uit de zee, gevormd door mensen. Middag-Humsterland is beschermd landschap rond Garnwerd en Niehove. De klimaatverandering zal daar en in de hele provincie grote gevolgen hebben. We ontwikkelen maatregelen én passen ze toe, om aantasting van het landschap te voorkomen. Middag-Humsterland: voorbeeld voor heel Groningen!

Het zeekleigebied van de provincie Groningen is onderdeel van het uitgestrekte zeekleigebied van de Waddenzee. Dat gebied loopt van Den Helder tot aan Esbjerg in Denemarken en is een van de oudste cultuurlandschappen van Europa. Middag-Humsterland, beschermd als Nationaal Landschap, is deel daarvan. Dit gebied is in zijn geschiedenis van 2.600 jaar vaker onderhevig geweest aan klimaatveranderingen. De inwoners hebben zich altijd aan moeten passen aan de zeespiegelstijging. Die geschiedenis is nog altijd leesbaar in het landschap. Juist daarom kunnen we hier laten zien hoe wij met klimaatadaptatie en –mitigatie in de toekomst moeten omgaan.

De klimaatverandering zal leiden tot hogere gemiddelde temperaturen, meer regen in de winter, meer droogte in de zomer en grotere variatie in grondwaterstanden. Vaak leggen we daarvoor meer gebieden met waterberging aan, als antwoord op drogere zomers. Vaak gecombineerd met natuurherstel. Daarmee verdwijnt wel het unieke landschap. Er is dus een afgewogen strategie nodig om antwoorden uit te werken op die uitdagingen en waarin het behoud van cultuurlandschap vooropstaat. Daarbij moeten liefst ook de kansen benut worden die door de veranderingen teweeg worden gebracht. De klimaatadaptie en -mitigatiestrategie zal juist rekening houden met de verschillende belangen, en daarmee bijdragen tot het behoud van een robuust cultuurlandschap waarin het wonen en werken van hoge kwaliteit is en waar de inwoners trots zijn op ONS landschap. Wij willen daarom een klimaatadaptatieplan ontwikkelen en maatregelen onderzoeken voor Middag-Humsterland, die als een pilot kunnen dienen voor het provinciale zeekleigebied.

Onze aanpak omvat de volgende stappen:

1. Een analyse van de gevolgen van klimaatveranderingen voor de geo-morfologische, archeologische, historisch-geografische, landschappelijke, (landbouw)economische en belevingswaarden van het gebied.
2. Het ontwikkelen van een klimaatadaptiestrategie voor het behoud en het ontwikkelen van deze waarden binnen de kaders van het agrarisch gebruik. De strategie moet uitmonden in een pakket van maatregelen voor het behoud van de archeologische en historisch-geografische en landschappelijke waarden.
3. Het uitvoeren van enkele van de voorgestelde maatregelen als pilots om de effectiviteit en efficiency van deze maatregelen te testen. Onderwerp is dan ook mogelijke overdraagbaarheid naar gebieden buiten het Nationaal Landschap Middag-Humsterland. Er valt bijvoorbeeld aan maatregelen te denken die het gebied economisch, ecologisch en landschappelijk versterken en die de gezamenlijke verantwoordelijkheid vermeerderen.

In dit plan werken we samen met:

1. Kenniscentrum Landschap, Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, Archeologisch Instituut,  Faculty of Life Sciences, RUG en Libau
2. Gebiedsraad Middag-Humsterland
3. Gebiedscoöperatie Westerkwartier

www.nationaallandschap-middaghumsterland.nl