89 Idee van: Henk van Norel Publicatiedatum: 10 februari 2020

Kustzone die meegroeit met de zeespiegelstijging

In de toekomst zal de zeespiegel zoveel gaan stijgen dat één dijk niet meer genoeg is om het water te keren. Er moet in de toekomst een brede kustzone komen om het water te keren en de zoute kwel tegen te houden. De natuur kan ons hierbij helpen. Door slibrijk water uit de Eems-Dollard in de polders achter de dijk te laten bezinken kan de kustzone meegroeien met de zeespiegelstijging. Een zone van ongeveer 200 meter breed is de eerste 50 jaar genoeg.

De huidige zeedijk blijft bestaan. Het water kan via duikers door de dijk naar de polders aan de binnenzijde stromen. De duikers zijn afsluitbaar. De veiligheid is gewaarborgd. Bij hoog water op zee staan ze dicht en keert de huidige zeedijk het hoge water. Aan de binnenzijde van de polders langs de kust komt een lage dijk die hoog genoeg is om normale waterstanden op zee te keren. Deels kunnen hier de oude slaperdijken voor worden gebruikt. De huidige dijk kan worden opgehoogd met klei uit het gerijpte slib uit de polders. De gerijpte klei ligt dan aan de voet van de dijk waarmee grote transportafstanden voor dijkversterkingen worden voorkomen.

In de binnendijkse polders is ruimte voor natuur met zoet-zout overgangen. Een prachtig gebied voor recreatie. Ook is er ruimte voor zilte landbouw. Hier wordt al een proef mee gedaan bij de dubbele dijk bij Bierum.
Het laten bezinken van slib is gunstig voor de Eems-Dollard. Het water van de Eems-Dollard is nu erg troebel waardoor het slecht gaat met de natuur. Door slib te onttrekken kan dit verbeteren. De aanslibbing op de huidige kwelders gaat heel langzaam. De kwelders liggen hoog waardoor ze maar een paar keer per jaar overstromen. De polders achter de dijk liggen zo laag dat deze elk tij met slibrijk water kunnen overstromen. Hiermee kan op natuurlijke wijze een brede kustzone ontstaan die meegroeit met de zeespiegelstijging.

In het holoceen is dit eeuwenlang ook zo gegaan. Het land is toen door aanslibbing meegegroeid met meters zeespiegelstijging. Dit is verstoord door de aanleg van dijken. Door aanslibbing achter de dijken mogelijk te maken wordt het natuurlijk systeem hersteld.

Op zich is dit idee niet nieuw. Door verschillende partijen wordt hier over nagedacht. De proef met de dubbele dijk bij Bierum is een prachtig voorbeeld. Polder Breebaart is een ander voorbeeld dat aanslibbing in de praktijk echt kan werken. De Provincie zou meer regie kunnen nemen door met de partijen in de streek een visie op te stellen voor een meegroeiende kust met zeespiegelstijging. Met deze visie kun je het idee uitleggen en de bewoners in het gebied aan het idee laten wennen. Er kunnen dan ook voorbereidende stappen worden gezet in de ruimtelijk ordening. Meer proefprojecten zoals bij Bierum kunnen worden opgezet. Al deze processen kosten tijd. Het is de hoogste tijd om nu te beginnen met voorbereidingen om straks het tempo van zeespiegelstijging te kunnen bijhouden.