Door herinrichting van de Kloosterenclave Ter Apel worden de natuur en oorspronkelijke functies rond het klooster weer zichtbaar gemaakt. De ondeelbare eenheid tussen museumklooster en haar omgeving wordt hersteld. Voor Groningers en iedere bezoeker van buiten de provinciegrens een cultureel, historisch, landschappelijk, educatief en toeristisch Pronkjewail van formaat.

Uniek in Noordwest Europa, gelegen in het prachtige Westerwolde, ligt een cultuurhistorische parel: voormalig kruisherenklooster Domus Novae Lucis/Huis van het Nieuwe Licht. Het enige nog bestaande middeleeuwse plattelandsklooster in de provincie Groningen, rustiek gelegen in de Kloosterenclave te midden van een 200 hectare groot natuurgebied met veel wandel- en fietsmogelijkheden. Het klooster uit 1465 is een UNESCO ‘top 100’ monument.

Stichting Museum Klooster Ter Apel, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Gemeente Westerwolde, Waterschap Hunze en Aa’s en Staatsbosbeheer werkten de afgelopen jaren samen met bewoners en gebruikers van het gebied aan de Landschapsvisie Klooster Ter Apel en omgeving. Het gemeenschappelijk gedragen uitgangspunt is dat klooster en omgeving als één geheel moeten worden gezien om de historische rijkdom van het gebied tot haar recht te laten komen.

Voor de oorspronkelijke stichters van het klooster, de Kruisheren, was hun leefgebied (oftewel: de enclave) een natuurlijke hulpbron met een grote economische betekenis. Zo was er in de enclave een watermolen, een brouwerij, een leerlooierij en lagen er veel akkers. Het leefgebied van de Kruisheren is mede door verandering van waterlopen, verdwijnen van oorspronkelijke akkers en stinzenflora niet meer als zodanig herkenbaar noch beleefbaar.  Daarom werd eind 2019 de Stichting Herinrichting Kloosterenclave Ter Apel opgericht, met als taak de omvangrijke uitvoering in ca 5 jaar te realiseren.

Herstel van het gebied met de cultuurhistorie als basis zal de bijzondere en rijke geschiedenis, die alom aanwezig is, doen herleven. Het museum en het landschap worden weer met elkaar verbonden. Samen met alle betrokkenen wordt dit prachtige Groninger Pronkjewail ontwikkeld en toekomstbestendig gemaakt.

Concreet:

• De historische gelaagdheid in het landschap wordt weer zichtbaar en beleefbaar.
• Historische elementen in het landschap worden geprofileerd (zoals de watermolen en de plaats van het oude poortgebouw).
• De routes in het gebied worden verbeterd en sluiten meer op elkaar aan.
• Historische plekken in de enclave worden uitgelicht voor educatieve en toeristische doeleinden, mede door gebruik van digitale technieken (o.a. virtual reality project).
• Er wordt een nauwe relatie gelegd tussen de activiteiten in het museumklooster en de beleving van het bezoek aan de kloosterenclave.
• De verbondenheid tussen het museumklooster en het Boschhuis – als oude brouw- en bakhuis van de Kruisheren – wordt versterkt.
• Het museumklooster krijgt een transparante entree en een nieuwe vaste opstelling met daarin het verhaal van de 34 middeleeuwse kloosters in Groningen, de positie van het Kruisherenklooster Ter Apel daarin en de onlosmakelijke relatie met Westerwolde.