Door de fusie tot de gemeente Het Hogeland werd het gebied van drie bestaande cultuurinstellingen, te weten Muziekschool Hunsingo (Bedum), Theaterschool Wonderboom (Winsum), en Muziekschool Noordakkoord (Marne) enorm vergroot. In 2019 tekenden de partijen een intentieverklaring om te komen tot een samenwerkend kunstencentrum; daaraan wordt nu gewerkt. Het centrum beweegt zich ook binnen het sociaal domein, met aanbod voor volwassenen en senioren, en levert een belangrijke bijdrage aan de cultuureducatie in het onderwijs. Met muziekverenigingen wordt intensief samengewerkt.

Gezien de uitgestrektheid van het grondgebied kunnen de activiteiten niet in één gebouw worden gehuisvest. Om mensen van Lauwersmeer tot Dollard te bereiken moet de cultuur naar de kernen (en een enkele kleine lokatie) worden gebracht. Daar staan prachtige (erfgoed)gebouwen – soms leeg. Daarom dit idee: (her)bestem vier markante gebouwen als centra voor actieve en passieve cultuurparticipatie, vrijetijdsbesteding en lifelong learning, en exploiteer deze voor de komende tien jaar. Daaronder wellicht De Meenschaar in Bedum (foto), een gebouw met onzekere toekomst, en andere nader te bepalen gebouwen in/rond de kernen Uithuizen, Winsum en Leens: iedere Hogelander kan zo binnen 20 auto-minuten bij een centrumlokatie zijn. Het meest iconische gebouw kan de administratie behuizen.

Het complete lijstje leefbaarheidsaspecten is:

• muzieklessen
• theaterlessen
• balletlessen
• tekenen, schilderen, beeldhouwen
• (digitale) fotografie, video
• computerlessen
• digitale jeugdactiviteiten (blogs, vlogs, podcasts)
• podium (muziek, voordracht, toneel, musical)
• repetitieruimte (koren, ensembles, muziekverenigingen, toneelgroepen)
• expositieruimte (fotoclub, schilderclub)
• denksportverenigingen
• historische verenigingen
• taalcursussen, inburgeringscursus
• politie- en gemeentelijk spreekuur
• combinatie met bibliotheek, VVV, welzijnswerk?
• ruimte (buiten) voor manifestaties, optredens e.a. burgerinitiatieven

De lessen worden verzorgd door de nieuwe Stichting, in samenspraak met de gemeentelijke Cultuurcoach. Zo ontstaan vier samenwerkende “culturele gemeentehuizen”. Twee beheerders of beheerders-echtparen werken op even dagen in lokatie A en op oneven dagen in lokatie B. Dit plan behoudt en benut vier markante gebouwen én zal de leefbaarheid in Het Hogeland versterken, de gemeente aantrekkelijk maken voor nieuwkomers, en verlevendigen voor alle bewoners. De centra zullen in een behoefte aan actieve participatie voorzien, passieve participatie en initiatieven stimuleren, en de band met het woongebied, en de onderlinge binding en betrokkenheid vergroten. Ze zullen veel bewoners van Het Hogeland – de op één grootste gemeente van Nederland! – ten dienste zijn, en uitstralen naar en tot voorbeeld zijn voor andere gemeentes.

NPG wordt gevraagd om financiering van (a) de herbestemming/herinrichting van de gebouwen en (b) de exploitatie en het onderhoud ervan voor de eerste tien jaar.