Aquapunctuur Groningen
Groningen, het land van vruchtbare grond en rijke boeren! Daar is lang niet alles mee gezegd. Wat wij Groningers maar al te makkelijk vergeten is dat we ooit een internationaal vermaard varend handelsvolk waren dat ons – samen met de verveenders – een erfenis aan prachtige vaarwegen heeft bezorgd. Het is, zelfs onder Groningers, nauwelijks bekend dat al deze kanalen, samen met de maren en meren, een grotere lengte aan bevaarbaar water vertegenwoordigen dan het vaarwegennet in Friesland. En dat dit hele netwerk een vele malen grotere variatie aan landschappen doorsnijdt dan de Friese vaarwegen weten enkel de lange afstandvaarders onder ons.
Maar diezelfde toervaarders weten ook dat het ontbreekt aan voldoende aandacht om het vaarnetwerk te onderhouden en in stand te houden. Terwijl de dorpsbewoners zien dat de bestuurders onvoldoende de relatie leggen tussen een attractief vaarwegennet en de kansen voor nieuw ondernemerschap in de dorpen, en dat er zoiets bestaat als recreatie-economie.
Het Groninger kanalenstelsel ligt in stress. Bruggen zijn te laag, doorvaarten te krap of bruggen zijn dammen geworden. Wat beweegbaar was is nu vast, terwijl dempingen, ondiepten en ingroei van oeverbeplanting doorvaart onmogelijk maken.
In de jaren 80 van de vorige eeuw werd er nog wel eens een vaarcircuit (bv Damsterdiep) aangepakt of werden wat dorpshaventjes gerestaureerd, maar al snel na de eeuwwisseling sloeg de verwaarlozing toe. Waarmee maar gezegd wil zijn dat we met het historische vaarnetwerk weliswaar goud in handen hebben, maar dat we het niet weten te investeren in het repareren van het vaarwegennet en in de toegankelijkheid van de dorpen over water. Om hier een kentering in te bereiken, stellen we het volgende voor.
Het hele pakket maatregelen waarmee de Groninger kanalen, maren en meren weer wordt vlot getrokken en doorvaart tot in tientallen dorpen en stadswijken mogelijk wordt, brengen we onder in het plan Aquapunctuur Groningen. Het plan behelst zowel kleine ingrepen (speldeprikken) met een groot doorvaar-effect, zoals dammen verwijderen, bruggen verhogen, als grote infrastructurele ingrepen die provincie-delen met elkaar over water verbinden.
Aquapunctuur zal met de nodige gebiedspromotie (kijk naar de Friezen) van Groningen een lusthof voor de toervaart maken, en van de dorpen en meersteden een ondernemersmagneet. De snelgroeiende gebiedsvitaliteit zal de Groningers binnen enkele jaren bevrijden van het gastrauma.
Op de bijgevoegde overzichtskaart en de 4 deelgebiedskaarten zijn de belangrijkste vaarverbindingen en plan-ingrepen met de bijbehorende dorpen aangegeven.
Zuid-Groningen is grotendeels probleemloos vaargebied. Hier is in de afgelopen jaren veel aan bevaarbaarheid verbeterd, hoewel de routepromotie tekort schiet. Hiervoor hebben we inmiddels het plan Aquaprom Groningen klaar liggen.
Martin van Dijken (Mensingeweer)
Derk Jan Wever (Aduarderzijl)
Wim Boetze (Eenum)